راهنمای انتخاب الکترود مناسب برای جوشکاری
انتخاب الکترود مناسب برای جوشکاری در تضمین استحکام اتصال اهمیت زیادی دارد. برای دستیابی به تضمین و کیفیت در جوشکاری با انتخاب الکترود مناسب، ابتدا باید ترکیب شیمیایی فلز پایه را تشخیص دهید و الکترودی با ترکیب مشابه انتخاب نمایید. ضخامت قطعه کار نیز در تعیین قطر الکترود تاثیر دارد. علاوه‌بر این، نوع اتصال و حالت جوشکاری در انتخاب اندازه و نوع الکترود مهم است. مهارت جوشکار هم نقش مهمی در انتخاب الکترود مناسب ایفا می‌کند. برای دستیابی به جوشی با کیفیت، توجه به مشخصات فنی هر الکترود که شامل ترکیب شیمیایی، قطر و نوع پوشش می‌شود، ضروری است.
برای تهیه انواع الکترودهای جوشکاری و ابزارآلات صنعتی با کیفیت، می‌توانید به فروشگاه ابزار تراش مجید (AbzarTM) مراجعه نمایید.
الکترود جوشکاری
الکترود جوشکاری، قطعه‌ای فلزی و رسانا با روکشی از مواد شیمیایی است که در پروسه جوشکاری قوسی به‌عنوان رسانای جریان الکتریکی و تامین‌کننده فلز پرکننده عمل می‌کند. روکش الکترود که با نام فلاکس شناخته می‌شود، از موادی مانند اکسید سدیم، آزبست، خاک رس، آهک یا سلولز تشکیل شده است و وظایف زیادی مانند تثبیت قوس الکتریکی و حفاظت از حوضچه مذاب در برابر آلودگی‌های محیطی را بر عهده دارد.
یک طرف الکترود از جنس فلز و طرف دیگر آن از ماده‌ای غیر فلزی تشکیل شده است که قسمت فلزی به دستگاه جوش و قسمت نافلز به قطعه کار متصل می‌شود. در حین جوشکاری، الکترود ذوب شده و فضای خالی بین قطعات را پر می‌کند، به‌طوری‌که اتصال مستحکم و یکنواختی بین آن‌ها ایجاد می‌شود. انتخاب صحیح نوع و قطر الکترود بر اساس جنس و ضخامت قطعه کار، تاثیر مستقیم بر کیفیت و استحکام جوش نهایی دارد.
دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع پوشش
الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع پوشش به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
الکترود با پوشش قلیایی (بازی)
این الکترودها دارای پوششی متشکل از کربنات کلسیم و فلوراید کلسیم هستند که به دلیل عدم وجود مواد سلولزی، میزان هیدروژن در جوش را به حداقل می‌رسانند. این ویژگی آن‌ها را برای جوشکاری فولادهای پرکربن و کم‌آلیاژ مناسب می‌سازد.
ویژگی‌ها
- استحکام جوش‌ها با کاهش هیدروژن
- کاهش جذب رطوبت
- جداسازی عناصر مضر مانند گوگرد و فسفر از منطقه جوش
- جداسازی ساده سرباره
الکترود با پوشش اسیدی
این الکترودها دارای پوششی از اکسیدهای آهن، سیلیسیم و کربنات منگنز هستند که جوشکاری را در تمامی موقعیت‌ها امکان‌پذیر می‌سازند.
ویژگی‌ها
- ایجاد سطحی هموار و براق
- جداسازی راحت سرباره
- ایجاد ساده قوس الکتریکی
- مقاومت بالا و انعطاف‌پذیری جوش‌ها در برابر ضربه
الکترود با پوشش رتیلی
پوشش این الکترودها حاوی دی‌اکسید تیتانیوم (روتیل) است که جوشکاری را در موقعیت‌های مختلف تسهیل می‌کند.
ویژگی‌ها
- ایجاد قوس الکتریکی پایدار و یکنواخت
- ایجاد جوش‌های دقیق و منظم
- کاهش پاشش مواد مذاب در حین جوشکاری
الکترود با پوشش سلولزی
پوشش این الکترودها دارای درصد بالایی از سلولز است که در حین جوشکاری گازهای محافظ مانند هیدروژن و دی‌اکسید کربن تولید می‌کنند.
ویژگی‌ها
- ایجاد قوسی با نفوذ عمیق.
- ایجاد سرباره‌ای نازک با خاصیت غیر چسبندگی
- قابلیت استفاده در زوایا و موقعیت‌های مختلف
- بالابودن نفوذ و عمق جوش
الکترود با پوشش اکسیدی
این الکترودها دارای پوششی از اکسیدهای فلزی مانند اکسید آهن و منگنز هستند که برای جوشکاری در وضعیت‌های افقی و تخت مناسب‌اند.
ویژگی‌ها
- ایجاد جوش‌هایی با ظاهر تمیز و صاف
- دارای پوشش ضخیم
الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع ساخت
الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع ساخت به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
الکترود کم هیدروژن
این الکترودها با استفاده از مقدار کمی هیدروژن در پوشش خود، برای جوشکاری فولادهای پرکربن مناسب هستند.
الکترود چسبان سریع با نرخ رسوب بالا
این الکترودها با پوشش سنگین، نرخ رسوب‌گذاری بالایی دارند و برای جوشکاری سریع طراحی شده‌اند.
الکترود انجماد سریع با قوس مقاوم
این الکترودها با فرآیند انجماد سریع، قوس مقاومی ایجاد می‌کنند و سرباره کمی تولید می‌کنند که برای جوشکاری در موقعیت‌های مختلف مناسب است.
الکترود انجماد پرشده با دانه‌های یکنواخت
این الکترودها با پوشش سنگین، سرباره را به‌راحتی جدا می‌کنند و دانه‌های یکنواختی در محل جوش ایجاد می‌کنند.
انواع الکترود جوشکاری از لحاظ جنس مفتول
جنس مفتول الکترودها، از دیگر عوامل موثر در انتخاب الکترود مناسب جوشکاری است. الکترودهای جوشکاری بر اساس جنس مفتول به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
فولاد کم کربن
مناسب برای جوشکاری فولادهای کم کربن.
فولاد ضد زنگ
مناسب جوشکاری فولادهای زنگ‌نزن و مقاوم در برابر خوردگی.
نیکل
مناسب برای جوشکاری آلیاژهای نیکلی و مقاوم در برابر حرارت.
آلومینیوم
برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیومی و سبک.
پلی‌اتیلن
برای جوشکاری لوله‌ها و اتصالات پلی‌اتیلنی.
انواع الکترودها بر اساس ضخامت پوشش
توجه به ضخامت پوشش الکترودها نیز در انتخاب الکترود مناسب نقش مهمی ایفا می‌کند.
پوشش نازک
مناسب برای جوشکاری‌های دقیق و با حرارت کم.
پوشش متوسط
برای جوشکاری‌های عمومی با حرارت متوسط.
پوشش ضخیم
مناسب برای جوشکاری‌های با حرارت بالا و مقاومت در برابر خوردگی.
پوشش خیلی ضخیم
برای جوشکاری‌های با حرارت بسیار بالا و شرایط سخت.
نامگذاری الکترودهای جوشکاری
الکترودهای جوشکاری با توجه به استاندارد انجمن جوشکاری آمریکا (AWS)، با استفاده از یک کد شش‌رقمی مشخص می‌شوند که هر بخش آن اطلاعات خاصی را درباره ویژگی‌های الکترود ارائه می‌دهد.
ساختار نامگذاری الکترودها
حرف اول (E): این حرف نشان‌دهنده استفاده از الکترود در جوشکاری با قوس الکتریکی است.
دو رقم بعدی: این ارقام حداقل استحکام کششی جوش را بر حسب پوند بر اینچ مربع (psi) نشان می‌دهند.
رقم چهارم: این عدد موقعیت‌های مجاز جوشکاری را مشخص می‌کند:
1: جوشکاری در همه موقعیت‌ها
2: جوشکاری در حالت تخت و افقی
3: جوشکاری در حالت تخت
4: جوشکاری در همه موقعیت‌ها و حالت V-down
رقم پنجم: این عدد نشان‌دهنده نوع پوشش الکترود است:
0: الکترود پرسلولز و کربنات سدیم
1: الکترود پرسلولز و کربنات پتاسیم
2: الکترود پرتیتان و کربنات سدیم
3: الکترود پرتیتان و کربنات پتاسیم
4: الکترود پرتیتان به همراه پودر آهن
5: الکترود کم هیدروژن
رقم ششم: این عدد نشان‌دهنده ویژگی‌های اضافی الکترود است:
0: الکترود با پوشش معمولی
1: الکترود با پوشش مقاوم به رطوبت
2: الکترود با پوشش مقاوم به رطوبت و حرارت
3: الکترود با پوشش مقاوم به رطوبت، حرارت و خوردگی
انتخاب مناسب‌ترین الکترود جوشکاری
برای انتخاب مناسب‌ترین الکترود جوشکاری باید تمام ویژگی‌های و اطلاعات مرتبط با هر الکترود را بررسی نمایید و با توجه به جنس و نوع سطحی که قرار است روی آن جوشکاری کنید، بهترین الکترود را براساس کاربرد آن انتخاب نمایید.
نتیجه‌گیری
انتخاب الکترود مناسب برای جوشکاری به عوامل مختلفی مانند موقعیت جوشکاری و نوع پوشش بستگی دارد. با توجه به کدهای استاندارد AWS و ویژگی‌های خاص هر الکترود، جوشکاران می‌توانند به‌طور دقیق‌تر و بهینه‌تری انتخاب خود را انجام دهند. شناخت دقیق این ویژگی‌ها، تاثیر زیادی در موفقیت عملیات جوشکاری و افزایش دوام و مقاومت جوش خواهد داشت. برای خرید انواع الکترودهای جوشکاری با کیفیت تضمین‌شده می‌توانید از طریق سایت ابزار تی ام اقدام نمایید.
سوالات متداول
- چه نوع الکترودی برای فولاد مناسب است؟
-الکترودهای کم هیدروژن برای جوشکاری فولادهای پرکربن و آلیاژی.
- الکترود قلیایی چه مزایایی دارد؟
این الکترود کیفیت بالای جوش، کاهش ناخالصی‌ها و ایجاد گاز محافظ دارد.
- چگونه الکترودها را انتخاب کنیم؟
-انتخاب الکترود باید بر اساس نوع جوشکاری، موقعیت جوش، جنس قطعات و نوع جریان الکتریکی باشد.
