آموزش رزوه‌زنی با دریل و قلاویز ماشینی؛ چطور با قلاویز ماشینی رزوه‌ای دقیق و حرفه‌ای ایجاد کنیم؟
رزوه‌زنی همیشه یکی از حساس‌ترین و دقیق‌ترین مراحل در ساخت قطعات فلزی، مونتاژ صنعتی و حتی تعمیرات کارگاهی بوده است. تا چند سال پیش، بیشتر کاربران از قلاویز دستی برای ایجاد رزوه‌های داخلی استفاده می‌کردند. این روش اگرچه ساده و کم‌هزینه است، اما سرعت پایین‌تری دارد و برای تولید تعداد زیاد قطعات مناسب نیست. با ورود قلاویز ماشینی و امکان رزوه‌زنی با دریل، این فرایند بسیار سریع‌تر، دقیق‌تر و کارآمدتر شده است.
رزوه‌زنی با دریل یکی از روش‌هایی است که در کارگاه‌های کوچک، تولیدی‌ها، مجموعه‌های صنعتی، تعمیرگاه‌ها و حتی پروژه‌های خانگی محبوبیت پیدا کرده است. اما نکته‌ای که بسیاری از افراد نمی‌دانند این است که رزوه‌کاری با دریل نیاز به آموزش، ابزار مناسب، زاویه صحیح و رعایت اصول ایمنی دارد. اگر روش کار درست نباشد، نه‌تنها رزوه خراب می‌شود، بلکه احتمال شکستن قلاویز، آسیب به قطعه یا حتی خطر برای کاربر وجود دارد.
اگر قبلاً با اصول رزوه‌کاری آشنا نشده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «آموزش قلاویز و حدیده؛ یاد بگیرید مثل حرفه‌ای‌ها رزوه‌زنی کنید» را مطالعه کنید. این مقاله پایه کار رزوه‌کاری را کامل توضیح می‌دهد.
در این مقاله از ابزار تی‌ام به‌طور کامل و مرحله‌به‌مرحله یاد می‌گیرید که چگونه با استفاده از دریل و قلاویز ماشینی، رزوه‌کاری دقیق و حرفه‌ای انجام دهید. همچنین ابزارهای لازم، روش انتخاب قلاویز مناسب، خطاهای رایج، نکات فنی و نکات خرید را بررسی می‌کنیم. هدف این است که هم کیفیت کار شما بالا برود، هم سرعتتان افزایش پیدا کند و هم در نهایت انتخاب ابزار رزوه‌زنی مناسب را بهتر انجام دهید.
رزوه‌زنی با دریل چیست و چه تفاوتی با قلاویزکاری دستی دارد؟
رزوه‌زنی با دریل به این معناست که به‌جای استفاده از آچار قلاویزگیر دستی، قلاویز ماشینی را درون سه‌نظام دریل قرار می‌دهید و با کمک قدرت چرخشی دستگاه، عملیات رزوه‌کاری انجام می‌شود.
در روش دستی، تمام فشار و حرکت باید از طریق نیروی دست انجام شود. همین موضوع باعث می‌شود سرعت کار پایین‌تر باشد و در کارهای زیاد، احتمال خطا بالا برود. اما در روش ماشینی، نیروی چرخش یکنواخت و پیوسته است و به همین دلیل رزوه‌های داخلی بسیار سریع‌تر و تمیزتر ایجاد می‌شوند.
قلاویزهای ماشینی معمولاً از جنس فولاد تندبر (HSS) ساخته می‌شوند و طراحی آن‌ها برای تحمل سرعت و فشار بالای دریل مناسب است. بنابراین استفاده از قلاویزهای ساده دستی در دریل خطرناک بوده و ممکن است منجر به شکست ابزار شود.
مزایای رزوه‌زنی با دریل
رزوه‌کاری با دریل مزایای زیادی دارد که باعث شده در بسیاری از کارگاه‌ها جایگزین روش‌های قدیمی شود.
نخستین مزیت، سرعت بسیار بالا است. یک رزوه داخلی که در روش دستی شاید یک دقیقه طول بکشد، با دریل در چند ثانیه انجام می‌شود. این موضوع برای تولید انبوه یا تعداد بالا بسیار اهمیت دارد.
مزیت بعدی، یکنواختی حرکت است. دریل اگر روی دور مناسب تنظیم شود، چرخش یکنواختی ایجاد می‌کند و همین موضوع کیفیت رزوه‌ها را بهتر می‌کند.
همچنین در این روش، کاربر خسته نمی‌شود و نیازی به نیروی زیاد نیست. اگر قلاویز ماشینی مناسب انتخاب شود، می‌توان با کمترین فشار، رزوه‌ای بسیار صاف و استاندارد ایجاد کرد.
یکی دیگر از مزایا، امکان رزوه‌زنی در فضاهای محدود است. قلاویزگیرهای دستی معمولاً به فضای زیادی برای چرخش نیاز دارند، اما با دریل می‌توان در فضاهای کوچک و تنگ نیز رزوه‌زنی کرد.
ابزارهای موردنیاز برای رزوه‌زنی با دریل
برای رزوه‌کاری دقیق با دریل باید ابزار مناسب و استاندارد داشته باشید. ابزارهای اصلی عبارتند از:
-
قلاویز ماشینی (Machine Tap)
-
دریل برقی یا شارژی با قابلیت کنترل سرعت
-
سه‌نظام سالم و هم‌مرکز
-
روغن رزوه‌کاری
-
مته مناسب قطر سوراخ اولیه
-
گیره کارگاهی برای ثابت نگه داشتن قطعه
اما مهم‌ترین ابزار در این میان، قلاویز ماشینی است. قلاویزهای ماشینی طراحی متفاوتی دارند؛ دندانه‌ها زاویه براده بزرگ‌تری دارند، شیار خروج براده عمیق‌تر است و از فولاد مقاوم‌تر ساخته می‌شوند.
مراحل رزوه‌زنی با دریل (مرحله به مرحله)
- برای شروع رزوه‌کاری با دریل، ابتدا باید سوراخ اولیه را با مته استاندارد ایجاد کنید. این سوراخ باید دقیقاً مطابق جدول استاندارد باشد. برای مثال اگر قصد دارید رزوه M6 ایجاد کنید، باید سوراخ ۵ میلی‌متری بزنید. اگر قطر سوراخ کمتر یا بیشتر باشد، رزوه ناقص تشکیل می‌شود.
- پس از سوراخ‌کاری، قطعه را درون گیره قرار دهید تا در حین کار حرکت نکند. سپس سر قلاویز ماشینی را درون سه‌نظام دریل محکم کنید. در این مرحله نباید قلاویز شل بسته شود، زیرا ممکن است هنگام شروع کار از سه‌نظام خارج شود.
- پیش از شروع رزوه‌کاری، مقدار مناسبی روغن رزوه‌زنی درون سوراخ و روی قلاویز بریزید. این کار اصطکاک را کم می‌کند و باعث می‌شود قلاویز نرم‌تر وارد فلز شود.
- دریل را روی دور کم قرار دهید. بسیاری از کاربران اشتباه می‌کنند و قلاویزکاری را با دور زیاد شروع می‌کنند. این کار خطرناک است و ممکن است باعث شکستن ابزار شود. پس از تنظیم دور، قلاویز را به‌صورت کاملاً مستقیم روی سوراخ قرار دهید. باید زاویه ۹۰ درجه کاملاً رعایت شود. اگر قلاویز حتی چند درجه کج وارد شود، رزوه خراب خواهد شد.
- حال به‌آرامی ماشه دریل را فشار دهید تا قلاویز شروع به براده‌برداری کند. حرکتی نرم و یکنواخت داشته باشید و اجازه دهید ابزار خودش جلو برود. اگر احساس کردید قلاویز گیر کرده، فوراً دریل را متوقف کنید. فشار زیاد، خطر شکست ابزار را بالا می‌برد.
- زمانی که قلاویز وارد سوراخ شد و حدود نصف رزوه را ایجاد کرد، می‌توانید با دور کمی بیشتر ادامه دهید. پس از رسیدن به عمق موردنظر، دریل را در جهت عکس بچرخانید تا قلاویز از سوراخ خارج شود. هرگز قلاویز را با کشیدن یا زاویه دادن خارج نکنید.
- پس از اتمام کار، رزوه داخلی را با برس و کمی روغن تمیز کنید. در نهایت با پیچ استاندارد تست کنید تا مطمئن شوید رزوه صاف و دقیق است.
خطاهای رایج هنگام رزوه‌زنی با دریل
بسیاری از خرابی‌ها در رزوه‌کاری به دلیل خطاهای ساده اتفاق می‌افتد. یکی از رایج‌ترین اشتباه‌ها، استفاده از دور زیاد است. دریل بر خلاف دستگاه تراش یا CNC، موتور گیربکسی دقیق ندارد. بنابراین دور زیاد باعث می‌شود قلاویز بیش از حد وارد فلز شود و دندانه‌ها درگیر شوند.
اشتباه رایج دیگر، عدم روغن‌کاری کافی است. قلاویز ماشین‌کاری بدون روغن خیلی زود گیر می‌کند و ممکن است درون سوراخ بشکند. همچنین استفاده از قلاویزهای دستی در دریل غلط است و خطر شکستن ابزار را بالا می‌برد.
یکی دیگر از خطاها، کج گرفتن قلاویز هنگام شروع کار است. اگر قلاویز صاف وارد فلز نشود، رزوه با زاویه ایجاد می‌شود و پیچ به درستی بسته نمی‌شود.
معرفی انواع قلاویز ماشینی مناسب برای دریل
قلاویز ماشینی معمولاً در چند مدل طراحی می‌شود: قلاویز مستقیم، قلاویز مارپیچ، قلاویز مخصوص مواد نرم، قلاویز مخصوص فولاد سخت و قلاویزهای پوشش‌دار تیتانیومی.
برای سوراخ‌های بسته، قلاویز مارپیچ بهترین عملکرد را دارد، چون براده‌ها را به سمت بیرون هدایت می‌کند. قلاویز شیاردار مستقیم نیز برای سوراخ‌های باز مناسب است. قلاویز با پوشش TiN طول عمر بیشتری دارد و برای پروژه‌های صنعتی گزینه بسیار مناسبی است.
در ابزار تی‌ام انواع قلاویز ماشینی از برندهای معتبر موجود است که برای استفاده در دریل یا تراش مناسب هستند.
قلاویز حدیده متال استارمدل p20 مجموعه 32 عددی
مشخصات
-
ابعاد بسته‌بندی26×4×11 سانتی‌متر
-
وزن1.250 گرم
-
ویژگی‌های مته و سریبستهبندی مجموعه
-
توضیحات مجموعه- دارای شیار - دارای 3 عدد قلاویز m3 - دارای 3 عدد قلاویز m4 - دارای 3 عدد قلاویز m5 - دارای 3 عدد قلاویز m6 - دارای 3 عدد قلاویز m8 - دارای 3 عدد قلاویز m10 - دارای 3 عدد قلاویز m12 - دارای حدیده به سایزهای m3، m4، m5، m6، m8، m10، m12 - دارای 1 عدد دسته حدیده به طول 22 سانتی متر - دارای 1 عدد دسته قلاویز با فک متحرک به طول 20 سانتی متر - دارای پیچ گوشتی ساعتی به طول 10 سانتی‌متر - دارای کاتر در سایزهای 0.6، 0.7، 0.75، 0.8، 2.7، 0.5، 2.8، 1.75، 1.5، 1.25، 0.9
-
جنس کالافلز
-
کاربریفلز
-
وزن بسته بندی1.250 کیلوگرم
-
سایر توضیحات- دارای بسته بندی فلزی قفل دار با 16×4×11 سانتی‌متر و وزن 1.275 گرم
قلاویز چپ گرد دو طرفه مدل 1.2-3.4 سایز 50-25 میلی متر
کاربرد رزوه‌زنی با دریل در کارگاه‌ها
رزوه‌کاری با دریل فقط برای کارگاه‌های کوچک نیست. بسیاری از تولیدی‌ها که تعداد متوسط قطعات دارند، از روش ماشینی دستی استفاده می‌کنند. این روش در پروژه‌های تعمیراتی خودرو، کارگاه‌های ساخت سازه، نصب تجهیزات صنعتی و تولید قطعات فلزی کاربرد گسترده دارد.
رزوه‌کاری با دریل در مواردی که دستگاه‌های بزرگ در دسترس نیستند، بهترین انتخاب است. همچنین برای کارهایی که در محل انجام می‌شوند (On-site jobs)، دریل و قلاویز ماشینی بهترین گزینه‌اند.
چرا رزوه‌زنی با دریل باید با ابزار باکیفیت انجام شود؟
ابزارهای ارزان و بی‌کیفیت در رزوه‌کاری ماشینی بسیار خطرناک هستند. قلاویزهای ضعیف در سرعت بالا دوام نمی‌آورند و درون سوراخ می‌شکنند. خارج کردن قلاویز شکسته از قطعه نیز کار بسیار سختی است و حتی ممکن است قطعه از بین برود.
انتخاب ابزار مرغوب، نه‌تنها کیفیت رزوه را بهتر می‌کند، بلکه احتمال آسیب به مجموعه ابزار را هم کاهش می‌دهد. ابزارهای باکیفیت عمر طولانی‌تری دارند و رزوه‌های نرم‌تر و دقیق‌تری ایجاد می‌کنند.
نکات حرفه‌ای برای رزوه‌زنی با دریل و قلاویز ماشینی
در رزوه‌کاری حرفه‌ای با دریل، باید همیشه از قلاویز مناسب جنس فلز استفاده کنید. برای مثال برای آلومینیوم قلاویز فولاد کربنی مناسب است، اما برای فولاد بهتر است از HSS استفاده کنید. همیشه قبل از شروع، عمق سوراخ را با عمق‌سنج کنترل کنید. هنگام کار به هیچ‌وجه قلاویز را فشار ندهید؛ دریل باید خودش ابزار را وارد کند.
پس از اتمام رزوه‌کاری، سوراخ را کاملاً تمیز کنید. براده‌های ریز می‌تواند رزوه را در استفاده بعدی خراب کند. برای پروژه‌های سنگین، بهتر است از دریل گیربکسی استفاده کنید تا کنترل بیشتری روی سرعت داشته باشید.
برای انتخاب ابزار رزوه‌کاری مناسب و مشاهده مدل‌های حرفه‌ای، مقاله‌ی «راهنمای خرید ست قلاویز و حدیده؛ هر آنچه برای رزوه‌زنی حرفه‌ای باید بدانید» را در بلاگ ابزار تی‌ام بخوانید تا با بهترین ابزارهای بازار آشنا شوید.
خرید قلاویز ماشینی و ابزار رزوه‌زنی از ابزار تی‌ام
فروشگاه ابزار تی‌ام یکی از کامل‌ترین مجموعه‌ها در زمینه ابزار رزوه‌کاری داخلی و خارجی است. در ابزار تی‌ام می‌توانید انواع قلاویز ماشینی، ست قلاویز، روغن رزوه‌کاری، مته استاندارد، حدیده، حدیده‌گیر و ابزارهای کمکی را از برندهای معتبر جهانی تهیه کنید.
تمام محصولات این فروشگاه با ضمانت اصالت کالا عرضه می‌شوند و تیم پشتیبانی حرفه‌ای می‌تواند بر اساس نوع کارگاه شما بهترین ابزار را پیشنهاد دهد.
جمع‌بندی
رزوه‌زنی با دریل و قلاویز ماشینی یکی از روش‌های سریع، دقیق و اقتصادی برای ایجاد رزوه داخلی است. اگر اصول کار رعایت شود، این روش عملکردی فوق‌العاده دارد و کیفیت رزوه‌ها بسیار بالا خواهد بود.
استفاده از قلاویز ماشینی مناسب، انتخاب سرعت درست، روغن‌کاری کافی و رعایت زاویه ۹۰ درجه، چهار اصل مهمی هستند که باید همیشه رعایت شوند.
اگر می‌خواهید رزوه‌های دقیق، تمیز و حرفه‌ای ایجاد کنید، ابزار مناسب در کنار آموزش درست، کلید موفقیت است. فروشگاه ابزار تی‌ام نیز مجموعه‌ای کامل از ابزار رزوه‌کاری را ارائه می‌دهد که می‌تواند نیاز هر کارگاهی را پوشش دهد.
