قبل از خرید میکرومتر خارج‌سنج این مقاله را بخوانید! تفاوت‌ها و کاربردها به زبان ساده
اگر در حوزه ساخت قطعات صنعتی یا تراشکاری فعالیت دارید، بدون شک نام میکرومتر خارج‌سنج و میکرومتر داخل‌سنج به گوشتان خورده است. این دو ابزار از پرکاربردترین تجهیزات اندازه‌گیری دقیق هستند که در کارگاه‌های تراشکاری، ماشین‌کاری و کنترل کیفیت استفاده می‌شوند. اما سؤال مهم اینجاست: تفاوت واقعی میان این دو چیست و کدام گزینه برای کار شما مناسب‌تر است؟ در این مقاله از ابزار تی‌ام قصد داریم به زبان ساده تفاوت‌ها، کاربردها و نکات خرید این دو نوع میکرومتر را بررسی کنیم تا هنگام انتخاب، تصمیمی دقیق و آگاهانه بگیرید.
میکرومتر به‌طور کلی ابزاری برای اندازه‌گیری با دقت بسیار بالاست؛ دقتی که معمولاً تا صدم یا حتی هزارم میلی‌متر می‌رسد. این ابزارها برخلاف کولیس‌ها، برای اندازه‌گیری‌های تخصصی‌تر طراحی شده‌اند و زمانی که کوچک‌ترین اختلاف در اندازه اهمیت دارد، به کمک شما می‌آیند. حال بسته به اینکه بخواهید ضخامت یا قطر خارجی یک قطعه را اندازه بگیرید یا قطر داخلی یک سوراخ یا لوله را، باید نوع مناسبی از میکرومتر را انتخاب کنید.
اگر هنوز با تفاوت بین کولیس و میکرومتر آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «مقایسه کولیس و میکرومتر؛ کدام ابزار برای اندازه‌گیری دقیق‌تر مناسب است؟» را بخوانید تا درک بهتری از کاربرد هر ابزار داشته باشید.
میکرومتر خارج‌سنج چیست؟
میکرومتر خارج‌سنج یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع میکرومتر است. همان‌طور که از نامش پیداست، این ابزار برای اندازه‌گیری ابعاد و قطرهای خارجی قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، وقتی بخواهید ضخامت یک میل‌گرد، قطر یک پیچ، یا لبه خارجی یک قطعه فلزی را اندازه بگیرید، از میکرومتر خارج‌سنج استفاده می‌شود.
این نوع میکرومتر معمولاً از فک ثابت، فک متحرک، پیچ تنظیم، استوانه مدرج و قاب C شکل تشکیل شده است. کاربر قطعه را بین دو فک قرار داده و با چرخاندن پیچ، فک متحرک به قطعه نزدیک می‌شود تا در تماس کامل با آن قرار گیرد. سپس با خواندن اندازه از روی خط‌کش و ورنیه روی استوانه، عدد دقیق مشخص می‌شود.
نکته مهم درباره میکرومتر خارج‌سنج، دقت بسیار بالای آن است. در صنایع حساس مانند ساخت قطعات خودرو، قالب‌سازی یا تولید ابزارهای دقیق، اختلاف حتی چند صدم میلی‌متر می‌تواند تعیین‌کننده کیفیت نهایی باشد. به همین دلیل، اغلب کارگاه‌های حرفه‌ای از مدل‌های دیجیتال و باکیفیت این ابزار استفاده می‌کنند. در سایت ابزار تی‌ام، می‌توانید انواع میکرومتر خارج‌سنج از برندهای معتبر را مشاهده کنید که هم از نظر دقت و هم دوام در سطح بالایی قرار دارند.
میکرومتر داخل‌سنج چیست؟
در مقابل، میکرومتر داخل‌سنج برای اندازه‌گیری قطرها و فواصل داخلی قطعات طراحی شده است. فرض کنید قطعه‌ای دارید که درون آن سوراخ یا حفره‌ای قرار دارد و می‌خواهید بدانید قطر داخلی آن دقیقاً چقدر است. در چنین شرایطی، ابزارهایی مانند کولیس دقت کافی ندارند؛ زیرا فک‌هایشان معمولاً نمی‌توانند به عمق سوراخ بروند یا به‌صورت کامل روی سطح داخلی بنشینند. در اینجاست که میکرومتر داخل‌سنج وارد عمل می‌شود.
این ابزار دارای سه پایه یا فک داخلی است که هنگام چرخاندن پیچ تنظیم، از هم باز یا بسته می‌شوند و دقیقاً به سطح داخلی قطعه تماس پیدا می‌کنند. عدد حاصل روی صفحه مدرج یا نمایشگر دیجیتال نشان‌دهنده قطر داخلی واقعی است.
میکرومتر داخل‌سنج‌ها معمولاً در کارگاه‌هایی که با بوش، سیلندر، لوله یا قطعات دارای حفره سروکار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. ازآنجا که اندازه‌گیری درون قطعات دشوارتر است، کیفیت ساخت و دقت این نوع میکرومترها اهمیت دوچندان دارد.
تفاوت میکرومتر خارج‌سنج و داخل‌سنج در طراحی و کاربرد
در ظاهر، تفاوت اصلی این دو نوع میکرومتر در نحوه تماس فک‌ها با قطعه است. میکرومتر خارج‌سنج دارای فک‌هایی است که از بیرون قطعه را می‌گیرند، در حالی‌که در داخل‌سنج، فک‌ها از داخل باز می‌شوند تا سطح داخلی را لمس کنند.
اما تفاوت فقط در ظاهر نیست. از نظر کاربرد، دقت، محدوده اندازه‌گیری و قیمت نیز این دو ابزار با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. معمولاً میکرومترهای خارج‌سنج برای اندازه‌گیری‌های ساده‌تر و رایج‌تر به کار می‌روند و به همین دلیل قیمت کمتری نسبت به داخل‌سنج‌ها دارند. از سوی دیگر، میکرومتر داخل‌سنج به دلیل ساختار پیچیده‌تر و دقت بالاتر در اندازه‌گیری‌های داخلی، کمی گران‌تر است.
همچنین از نظر دامنه اندازه‌گیری، میکرومتر خارج‌سنج معمولاً برای محدوده‌هایی مانند ۰ تا ۲۵ میلی‌متر، ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر و … عرضه می‌شود. در حالی‌که داخل‌سنج‌ها برای محدوده‌های بزرگ‌تر و قابل تنظیم طراحی شده‌اند تا بتوانند قطرهای مختلف داخل قطعه را اندازه بگیرند.
از نظر دقت، هر دو نوع در صورت تنظیم و کالیبراسیون صحیح می‌توانند تا صدم میلی‌متر دقت داشته باشند، اما نوع دیجیتال دقت خواندن را بسیار ساده‌تر می‌کند. اگر در محیط‌های صنعتی پرسرعت کار می‌کنید، پیشنهاد می‌شود از میکرومتر خارج‌سنج دیجیتال استفاده کنید که هم خطای انسانی را کاهش می‌دهد و هم سرعت اندازه‌گیری را بالا می‌برد.
کدام را انتخاب کنیم؟
پاسخ این سؤال به نوع کار شما بستگی دارد. اگر اغلب با اندازه‌گیری قطرهای بیرونی مانند میل‌محورها، قطعات تخت یا پیچ‌ها سروکار دارید، میکرومتر خارج‌سنج بهترین گزینه است. اما اگر در کارتان اندازه‌گیری درون قطعات مانند بوش‌ها، لوله‌ها یا سیلندرها اهمیت دارد، بدون شک میکرومتر داخل‌سنج انتخاب بهتری خواهد بود.
در بسیاری از کارگاه‌های حرفه‌ای، هر دو نوع ابزار در کنار هم استفاده می‌شوند تا هیچ بخش از فرآیند کنترل کیفیت بدون دقت نماند.
نکات مهم در خرید میکرومتر خارج‌سنج
در هنگام خرید میکرومتر خارج‌سنج، به چند نکته کلیدی توجه کنید:
- محدوده اندازه‌گیری مورد نیاز خود را مشخص کنید. مدل‌های مختلف از ۰ تا ۲۵ میلی‌متر، ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر و … وجود دارند.
- دوم، به نوع نمایشگر دقت کنید. اگر به دقت بالا و سرعت نیاز دارید، مدل‌های دیجیتال با نمایشگر واضح بهترین انتخاب هستند.
- سوم، جنس بدنه و دقت ساخت اهمیت زیادی دارد. برندهای معتبر معمولاً از فولاد ضدزنگ و سیستم‌های ضد لغزش استفاده می‌کنند تا خطای اندازه‌گیری به حداقل برسد.
- چهارم، اگر در شرایط کاری خاصی مثل دمای بالا یا محیط‌های مرطوب فعالیت دارید، به سراغ مدل‌هایی بروید که مقاومت محیطی بیشتری دارند.
در فروشگاه ابزار تی‌ام می‌توانید انواع میکرومتر خارج‌سنج و داخل‌سنج از برندهای مطرحی مانند Mitutoyo، Insize و Kenmaster را مشاهده و مقایسه کنید. محصولات موجود در ابزار تی‌ام با ضمانت اصالت کالا و دقت بالا عرضه می‌شوند، بنابراین می‌توانید با خیال راحت ابزار مناسب کارتان را تهیه کنید.
بعد از خرید میکرومتر خارج‌سنج، مهم است بدانید چگونه دقت ابزار خود را حفظ کنید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «کالیبراسیون کولیس و میکرومتر؛ چگونه دقت ابزار اندازه‌گیری خود را حفظ کنیم؟» را مطالعه کنید تا از خطای اندازه‌گیری جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
در نهایت، تفاوت اصلی میان میکرومتر خارج‌سنج و داخل‌سنج در نحوه اندازه‌گیری و محل تماس فک‌ها با قطعه است. خارج‌سنج‌ها برای سطوح بیرونی و داخل‌سنج‌ها برای سطوح داخلی طراحی شده‌اند. انتخاب درست میان این دو، علاوه بر افزایش دقت اندازه‌گیری، باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه تعمیرات و تولید می‌شود.
اگر به دنبال خرید میکرومتر خارج‌سنج باکیفیت هستید، پیشنهاد می‌کنیم سری به سایت ابزار تی‌ام بزنید. در این فروشگاه مجموعه‌ای کامل از ابزارهای اندازه‌گیری دقیق، شامل میکرومترها، کولیس‌ها و تجهیزات کنترل کیفیت وجود دارد تا بتوانید ابزار مناسب کار خود را با بهترین قیمت و گارانتی تهیه کنید.
